Чүй, 96 дарегинде жайгашкан имаратты сатуу маселесин кароодо «Кыргызтелеком» ААК бир катар маанилүү себептерди жетекчиликке алат. Негизги максат – компаниянын ресурстарын сарамжалдуу пайдалануу, чыгымдарды оптималдаштыруу жана өлкөнүн телекоммуникациялык инфраструктурасын өнүктүрүүгө салым кошуу.
Жалпы аянты 16 009,6 чарчы метр. м түзгөн имарат, алгач компаниянын административдик борбору катары кызмат кылган. Бирок убакыттын өтүшү менен Борбордук аппараттын кызматкерлеринин саны эки эсеге кыскарып, бүгүнкү күндө 315 гана адамды түзөт. Учурда ишкананын муктаждыктарына 36,6% гана аянт пайдаланылса, калган жайлар бош же ижарага берилген. Бул бюджетке бир топ оорчулукту жаратат, анткени капиталдык оңдоону эсепке албаганда, жылдык эксплуатациялык чыгымдар 40 миллион сомго жакын.
Имараттын тарыхый баалуулугу да белгилүү бир милдеттерди жүктөйт. Объект жергиликтүү маанидеги архитектуралык эстелик болуп саналат жана мамлекеттик коргоого алынган. Бул оңдоо иштерин тиешелүү бөлүмдөр менен үзгүлтүксүз координациялоону талап кылат, бул чыгымдарды көбөйтөт жана мүлктү башкарууну кыйындатат. Мындан тышкары, имарат көптөн бери модернизациялоого муктаж: жылытуу, кондиционерлөө, желдетүү жана электр системалары эскирип, алмаштырууну талап кылат. “Кубдагы” лифт толугу менен иштен чыккан. Жайларды ижарага берүү үчүн оңдоого, ошондой эле инфраструктураны – кирүүчү жолдорду, унаа токтотуучу жайларды түзүүгө олуттуу инвестициялар талап кылынат. Бирок стратегиялык сайттын статусу кардарлардын эркин кирүү мүмкүнчүлүгүн чектейт, бул ижарачылардын кызыгуусун азайтат.
Шаардын так ортосунда жайгашкан бул имарат Бишкектин өзгөчөлүгү болуп саналат. Ал жайгашкан аймак борбор калаанын тургундарынын да, конокторунун да сүймөнчүлүгүнө ээ. Бирок, компаниянын бардык аракеттерине карабастан, учурдагы финансылык мүмкүнчүлүктөрдү эске алуу менен имаратты талаптагыдай абалда кармоо барган сайын кыйын болуп баратат. Акыркы жылдары «Кыргызтелеком» өз алдынча бир катар оңдоо иштерин жүргүзгөн, анын ичинде имараттын алдындагы аянттын үстүн алмаштыруу, тегерек-четтерди жашылдандыруу жана фасадды тазалоо. Бирок бул аракеттер мекемени толук модернизациялоого жетишсиз.
Көз карандысыз All Star компаниясы тарабынан имаратты баалоо 1 миллиард 556 миллион 906 миң 868 сомду түздү. Бир чарчы метрдин баасы бөлмөнүн максатына жараша өзгөрөт. Учурда эки тарапты тең канааттандыруу максатында бүтүмдүн шарттары боюнча сүйлөшүүлөр жүрүп жатат.
Имаратты сатуу каржылык натыйжалуулук жагынан пайдалуу кадам катары каралат. Келишим «Айыл Банк» ААК менен түзүлүп, объекттин мамлекеттин менчигинде калышын камсыздайт. Айыл Банктын имаратка болгон муктаждыгы учурда имараттар ижарага алынган кызматкерлердин көптүгүнө байланыштуу. Чүй 96 дарегиндеги имараттын короосун сатып алуучуга кошумча нарк кошкон айыл чарба техникаларынын парады үчүн пайдалануу пландалууда. Айыл Банк – бул аймакты жакшыртуу, анын ичинде фонтанды реконструкциялоо үчүн ресурстары бар, шаарга жана анын тургундарына пайда алып келе турган жогорку кирешелүү компания.
Сатуудан түшкөн каражаттар мамлекеттик бюджетти гана салыктар аркылуу толтурбастан, ресурстарды компаниянын стратегиялык долбоорлоруна багыттайт. Транзакциянын суммасынын 14% дароо салык түрүндө казынага түшөт, ал эми 2025-жылдын аягына чейин акционерлерге дивиденддердин 25%ын жана пайда салыгынын 10%ын мамлекеттик бюджетке төлөө пландаштырылууда.
Сатуудан түшкөн каражаттар мамлекеттик бюджетти салыктар аркылуу толтурбастан, ресурстарды компаниянын стратегиялык долбоорлоруна багыттайт. Транзакциянын суммасынын 14% дароо салык түрүндө казынага түшөт, ал эми 2025-жылдын аягына чейин акционерлерге дивиденддердин 25%ын жана пайда салыгынын 10%ын мамлекеттик бюджетке төлөө пландаштырылууда.
Каражат ошондой эле жок дегенде үч жаңы оптикалык шакекчелерди жабууга мүмкүндүк берүүчү DWDM системаларын модернизациялоо, өлкөнүн негизги шаарларынын ортосундагы магистралдык байланыш линияларын куруу, ошондой эле стратегиялык долбоорлорду ишке ашырууга жумшалат. заманбап GPON байланыш технологияларына өтүү.
Ош жана Жалал-Абад шаарларында телекоммуникациялык инфраструктуранын санариптештирүү деңгээлин жана туруктуулугун олуттуу жогорулатууга мүмкүндүк берүүчү жаңы дата борборлорун куруу пландаштырылууда. «Кыргызтелекомдун» Борбордук аппаратын компакттуу жана функционалдык жайга көчүрүү кыймылсыз мүлктү күтүүгө ашыкча чыгымдарды азайтат. Бул чечим компаниянын ишмердүүлүгүн оптималдаштырып гана тим болбостон, анын мындан аркы өнүгүшү үчүн да шарттарды түзөт. Түшкөн каражаттар заманбап GPON байланыш технологияларына өтүү, оптикалык шакекчелерди куруу жана аймактарда бөлүштүрүүчү тармактарды өнүктүрүү сыяктуу негизги демилгелерди ишке ашырууга жумшалат.
Ошентип, Чүй, 96 дарегиндеги имаратты сатуу стратегиялык жактан туура чечим болуп саналат. Бул «Кыргызтелекомго» операциялык эффективдүүлүктү жогорулатууга гана эмес, Кыргызстандын телекоммуникациялык инфраструктурасын өнүктүрүүгө олуттуу салым кошууга, мезгилдин чакырыктарына жооп берип, жарандарга жана бизнеске сапаттуу кызматтарды көрсөтүүгө мүмкүндүк берет.
